Ranh giới trưởng thành

Thứ tư - 21/12/2022 23:46

Có lẽ cho đến giờ phút này tôi mới thật sự hiểu hết được làm người lớn khó đến thế nào và càng khó hơn khi trở thành mẹ.
***
18 tuổi - tôi từng nhận ra người tôi ghét cay ghét đắng là mẹ. Những ngày còn nhỏ, mong ước lớn nhất là được ở cạnh mẹ, nhưng trong suy nghĩ, lời nói của mẹ lúc nào cũng chỉ là làm việc. Mẹ chưa từng dành thời gian bên tôi, thậm chí theo cách tôi hiểu, mẹ chưa từng làm “mẹ”. Mỗi ngày đi học về, chỉ cần một nét chữ nguệch ngoạc, mẹ cũng sẵn sàng chặt đôi sách vở của tôi rồi lại lặn lội đạp xe mấy chục cây số để mua lại quyển vở mới cho tôi tập viết. Ở khoảnh khắc ấy, cảm giác sợ hãi, căm hận có lẽ tôi không thể diễn đạt hết được thành lời.

Lớn hơn một chút, vào những ngày lễ lớn, nhìn bạn bè có bố mẹ bên cạnh, tôi níu áo mẹ van xin mẹ đừng đi làm, nhưng cái nhận lại là cái tát đau điếng và đuổi về. Từ giây phút ấy, đối với tôi mẹ là người xa lạ, càng tránh xa, càng không gặp càng tốt. Năm lớp 10, có một lần tôi sốt đến 40 độ, bố không bên cạnh, mẹ trở về nhà lúc 8 giờ tối, cõng tôi trên vai đến bệnh viện, tôi đẩy tay mẹ vì sợ nhưng thay vì an ủi, mẹ tát tôi một cái thật mạnh rồi bật khóc. Tôi tự hỏi mình tại sao tôi lại xuất hiện trong gia đình này? Tại sao lại là mẹ chứ không phải là một người khác trở thành mẹ tôi?
Đỉnh điểm là năm 18 tuổi, đứng trước quyết định lựa chọn đại học, tôi mong muốn được trở thành giáo viên mầm non nhưng mẹ sống chết bắt tôi phải học chuyên ngành sư phạm Văn trên Sài Gòn. Sống, làm theo những điều mẹ ép buộc dường như trở thành thói quen mà tôi không còn muốn phản kháng, hay đơn giản hơn, tôi - đối với mẹ chỉ như người dưng, cứ sống, bất cần và chống đối ngầm.
Ngày tháng vội vã, Sài Gòn xô bồ, mẹ chỉ còn là cái tên lưu trên điện thoại, tôi cũng dần quên mất mẹ là ai trong cuộc đời mình. Cho đến một ngày, cuộc gọi ngắn ngủi của mẹ chỉ có duy nhất một câu “Bác sĩ nói mẹ phải cắt chân...”. Tôi không hình dung được cảm xúc của mẹ thế nào khi thông báo như thế, nhưng trái tim tôi đột nhiên nhói đau. Ngày mẹ vào phòng phẫu thuật, mẹ chỉ cười nhưng khóe mắt lại đầy nỗi đau, cả quãng đời dài dằng dặc từ từ tua lại:
“Bố bỏ mẹ đi khi mẹ đang mang thai em, mẹ chưa từng cảm thấy hạnh phúc từ ngày lập gia đình. Mẹ biết con cần mẹ nhưng mẹ không còn sự lựa chọn khác ngoài làm việc. Có người mẹ nào đành lòng nhìn con mình không có lấy miếng cháo để ăn không con? Mẹ lần đầu làm mẹ, không biết phải làm mẹ thế nào, chỉ có thể dùng tất cả sức lực để bảo vệ con. Ông ngoại mất sớm, mẹ không được đi học, cả nửa đời người làm công nhân, lẽ nào mẹ để cuộc đời con lần nữa giống mẹ? Cả đời mẹ đánh đổi lấy cái chữ cho con nên mẹ luôn ép con phải học, để không là bản sao của mẹ,... Những khi mẹ nổi giận đánh con là lúc mẹ bất lực với chính bản thân mình khi không thể chăm sóc tốt cho con, bất lực khi chỉ có mình mẹ với mọi thứ...”. Người đàn bà hơn 30 năm mạnh mẽ, chưa từng rơi một giọt nước mắt, ngày hôm nay ở đây - những vụn vỡ, đau khổ đột nhiên trào ra không cách nào ngăn được khi không còn chống chọi được với số phận. Khoảnh khắc này tôi hình như hiểu được một chút cái “chưa từng làm mẹ” khó khăn đến thế nào.

24 tuổi, loay hoay, chật vật với đồng tiền để lo cho em trai đi học, tôi quyết định tự làm hồ sơ xuất khẩu lao động qua Hàn. Những ngày đầu tiên cầm được tiền trên tay, tôi vui mừng vẽ ra đủ thứ tương lai, ước mơ màu hồng khi trở về. Một tháng trôi qua, sức ép công việc ngày càng lớn, chi phí sinh hoạt cũng tăng, không một ai bên cạnh, tôi một mình vật lộn với mọi thứ nơi đất khách quê người. Sáng đi làm công ty, tối về tranh thủ bán thuê cho một cửa hàng nhỏ ngoài chợ. 12 giờ đêm, lê bước chân mệt mỏi trở về trong bóng tối với cái lạnh cắt da cắt thịt của những ngày đông Hàn Quốc, mới thấm thía đồng tiền kiếm được phải đánh đổi bởi biết bao nhiêu xót xa, tủi hận. Có lẽ cho đến giờ phút này tôi mới thật sự hiểu hết được làm người lớn khó đến thế nào và càng khó hơn khi trở thành mẹ.
Ngày ấy, mẹ tôi chưa bao giờ từng muốn lựa chọn công việc, mẹ cũng có ước mơ riêng của mình, cũng muốn có cuộc sống riêng của mẹ, chỉ là từ khi có chúng tôi, mẹ đánh mất cuộc sống của chính mẹ từ lúc nào không biết. Mẹ đã liên tục phải làm việc suốt 10 tiếng ở một xưởng gỗ với đồng lương ít ỏi, đến tối trở về ở góc nhỏ của căn phòng mẹ lặng lẽ ngồi bóc từng củ hành cho kịp giao. Những ngày nghỉ, ngày lễ mẹ lại đi xin làm thêm ở chỗ dọn dẹp rác vì lương được tăng gấp đôi. Chẳng biết trong những ngày như thế mẹ đã mệt mỏi thế nào, đã cô đơn đến thế nào khi phải gồng mình làm việc, gồng mình chịu đựng khi nhìn thấy hạnh phúc của người khác.
Ngày nhỏ, chẳng bao giờ thấy mẹ ở nhà, trong suy nghĩ non nớt của mình tôi chỉ thấy mình không quan trọng bằng công việc của mẹ. Lớn lên, đi làm, kiếm tiền mới hiểu mẹ dùng sinh mệnh cả đời mình đổi lấy cuộc sống của tôi. Lấy chồng, sinh con mới hiểu hết ngày hạnh phúc của mẹ tan vỡ, phải cắn răng khóc thầm mỗi đêm mà không một ai bên cạnh mẹ đã bơ vơ đến thế nào. Tôi luôn trách mẹ không hiểu mình, không thể ngọt ngào được với tôi nửa lời nhưng một lần nhìn thật sâu vào cuộc sống của mẹ, tôi cũng chưa từng làm. Mẹ cũng chưa từng được thấu hiểu, mẹ cũng là lần đầu tiên trở thành mẹ, là vì có tôi nên mẹ mới tập làm mẹ, mẹ dùng ước mơ của tôi trở thành hy vọng lớn nhất để tiếp tục cố gắng từng ngày.
Ngày 25 tháng 12 năm 2020, trận tuyết đầu tiên của Hàn Quốc, cũng là ngày tôi mở mắt ra không còn mẹ. Thứ duy nhất tôi tìm được trong chiếc hộp cũ kĩ là bức thư với những dòng chữ nguệch ngoạc mẹ tự tập viết:

“Khi con đọc được những dòng chữ này, có lẽ chút sức lực cuối cùng của mẹ đã cạn kiệt. Gần đây mẹ cứ nhớ nhớ quên quên, mẹ thấy mệt nhiều, mẹ sợ mình bị ốm rồi sẽ thành gánh nặng của con và em. Nghĩ đến ngày rời xa tụi con, trái tim mẹ như bóp thắt lại, nhưng chết rồi là hết, còn hơn bị ốm, nằm một chỗ, đến đi lại cũng phải để tụi con dìu. Xin lỗi con vì mẹ chưa từng ngọt ngào mà chỉ toàn những cộc cằn với con vì mẹ lo con sẽ khổ giống mẹ. Con sinh ra vốn đã thiệt thòi hơn người khác vì không có bố, mẹ cũng chẳng thể bên cạnh con thường xuyên, mẹ biết con buồn, nhưng nếu mẹ không đi làm con sẽ đói. Những khi nhìn con một mình, mẹ phải nén chặt nước mắt lại. Mẹ khó khăn với con vì mẹ muốn con mạnh mẽ, muốn con có thể tự mình làm được mọi thứ. Mẹ bắt con lên Sài Gòn học vì mẹ không muốn con nhìn thấy những ngày mẹ đau bệnh rồi con lại lo, lại muốn bỏ học... Mẹ chưa bao giờ nói thương con, nhưng con gái mẹ, mẹ không thương thì thương ai?... Không có mẹ, hãy sống thật tốt con nhé, hãy cho phép bản thân đôi khi được yếu đuối một chút, đừng gồng mình quá, mệt quá hãy nghỉ một chút rồi tiếp tục con nhé,...”. Nước mắt, nỗi đau vỡ òa, cũng là lúc bản thân bước qua ranh giới của trưởng thành.
Trưởng thành mới nhận ra có những sự đổi thay vì năm tháng vội vã thay đổi, nhưng cũng có những đổi thay vì đánh mất đi điều quý giá nhất trên đời. Chúng ta mong được thấu hiểu, được yêu thương, nhưng chưa từng một lần bước vào thế giới của bố mẹ. Ở thế giới ấy, vì bận với gánh nặng cơm áo gạo tiền chất chồng nên những lời dịu dàng, ngọt ngào chẳng thể thốt lên, chỉ có thể giữ chặt trong tim, lặng lẽ dốc hết sức lực để đổi lại cho con cuộc đời phía trước.
Thời gian trôi nhanh lắm, thoáng chốc bố mẹ già đi, đứa con nào cũng bận tìm thế giới riêng mình, bố mẹ già giọt lệ chẳng thấm đâu, có tủi hờn, vụn vỡ cũng chỉ mãi cô đơn, lầm lũi. Đừng đổi thay khi đã đánh mất, mà hãy học cách trân trọng khi vẫn còn cơ hội để yêu thương. Chẳng ai sống hai lần trên đời, ngày nhỏ bố mẹ có thể là điều dĩ nhiên, lớn rồi mới hiểu mất bố mẹ thế giới bỗng tăm tối, trống rỗng lạ thường. Đi qua những thành phố vội vã, mới cần nơi bình yên để về, chỉ sợ chẳng còn đủ thời gian gặp lại những điều thân thuộc,...

Tác giả: Nguyen Thuysinh - blogradio.vn